شهر خرم آباد مرکز استان لرستان است که در دره‌ای باصفا و زیبایی قرار گرفته است. این شهرستان در اواخر دوران حکومت صفویان بسیار مورد توجه قرار گرفت و به عنوان مقر حکومت والی تعیین شد. در دوران قاجار نیز این شهرستان توسعه خوبی داشته و توانست رشد خوبی کند و آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری زیادی در آن ساخته شود. بهترین زمان برای مسافرت به خرم آباد فصول بهار و پاییز می‌باشد.


دریاچه کیو

دریاچه کیو در شمال غرب شهر خرم‌آباد در کنار پارکی با همان نام قرار گرفته‌است. مساحت دریاچه هفت هکتار و عمق آن بین سه تا هفت متر است. این دریاچه از ارزش‌های توریستی درون‌شهری برخوردار بوده و همچنین زیستگاهی مناسب برای جانوران آبزی و پرندگان بومی و مهاجر است. کیو در زبان لری مردمان خرم‌آباد به معنی کبود رنگ و آبی است و دلیل استفاده آن آب زلال و عمیق این دریاچه‌است که به رنگ آبی و نیلی دیده می‌شود. این دریاچه به شهر خرم‌آباد جلوه خاصی داده و در کنار جاذبه‌های تاریخی فراوان در دره خرم‌آباد و چشمه‌های پر آب شهر را در ردیف یکی از شهرهای زیبا و توریستی قرار داده ‌است.

آب دریاچه از چشمه تامین می‌شود و به لحاظ ویژگی‌های خاص خود می‌تواند به عنوان یکی از مراکز جذب توریست تبدیل شود. در کنار این دریاچه امکانات تفریحی، شهربازی و چشم انداز زیبایی وجود دارد. کیو یک دریاچه فصلی است و همچنین در سال‌های اخیر با توجه به شدت گرفتن خشکسالی‌ها در کشور و در استان لرستان این دریاچه زیبا، تقریبا در حال خشک شدن است و تا حدی زیبای‌های آبی رنگش را از دست داده ‌است.


قلعه فلک الافلاک

قلعه تاریخی فلک الافلاک بر بلندای تپه ای باستانی و در مرکز شهر خرم آباد واقع شده است. حریم این بنای باشکوه از سمت شرق و جنوب  غربی به رودخانه خرم آباد، از غرب به خیابان دوازده برجی و از شمال به خیابان دوازده برجی و از شمال به خیابان فلک الافلاک محدود می گردد.

معماری کنونی بنا، بیانگر الحاقات فراوانی است که در دوران های گوناگون بدان افزوده شده، بیشترین این تحولات مربوط به دوره صفویه تا قاجار می باشد. بر اساس مدارک تصویری تا حدود یکصد سال پیش بارویی دوازده برجی در پیرامون بنای فعلی وجود داشته، که اکنون آثار این برج از آن در محوطه شمال غربی قلعه، قابل مشاهده است. وسعت تقریبی بنا ۵۳۰۰ متر مربع، شامل ۸ برج دو صحن و ۳۰۰ جان پناه می باشد. ارتفاع بلند ترین دیوار تا سطح تپه ۲۳ متر و مصالح آن از سنگ آجر، خشت و ملات گچ و آهک است. ورودی بنا به سمت شمال و در بدنه برج جنوب غربی تعبیه شده که پس از گذر از راهرو ورودی به حیاط اول وصل می گردد.


بام لرستان

بام لرستان نام پروژهٔ گردشگری و تحقیقاتی در شهر خرم‌آباد است. این مجتمع گردشگری، تحقیقاتی حدود۸۰۰ هکتار وسعت دارد که در شرق شهر خرم‌آباد در بالای کوه مدبه واقع شده است. مدبه کوه نام کوهی است که در شرق شهر خرم‌آباد قرار گرفته و عاری از هر گونه پوشش درختی و گیاهی طبیعی است اما موقعیت واشراف مناسب و داشتن دید و منظر مناسب به شهر، سبب شکل گیری ایده احداث یک مجتمع به نام بام لرستان می‌شود که دارای کارکردهای متنوع وبی نظیری در غرب کشور است.

این پروژه در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد ساعت ۵ صبح اولین روز رمضان سال ۸۹، زمانی است که طرح رنگ اجرایی می‌گیرد و کلنگ اجرای فاز اول این این طرح به دستان پرتوان دکتر حبیب الله دهمرده استاندار لرستان بر زمین می‌خورد و کار با کاشتن نهال و احداث راه‌های دسترسی به نقاط مختلف سایت شروع و با تعریف تدریجی کارکردهای مجتمع و مشخص نمودن عرصه‌ها، کار به پیش می‌رود. نام قبلی این پروژه چهارده معصوم بوده است. این مجتمع شامل مکان‌های تفریحی، باغ وحش، پارک آبی، دانشکده محیط زیست رصد خانه کاسین که به گفته وب‌گاه رسمی آن مدرن ترین رصد خانهٔ خاورمیانه است و مرکز تحقیقاتی گیاهان دارویی می‌باشد.


مسجد جامع خرم آباد

این بنا در شهرستان خرم آباد واقع گردیده است. بنای اولیه مسجد در سال ۹۷۰ ه-. ق به دستور شاه پرور سلطان، دختر اغوربیک- از اتابکان لرستان- ساخته شد و در دوره های بعد مرتبا تعمیر و مرمت گردید تا اینکه در دوره متأخر بازسازی و حجراتی در شمال و جنوب – جهت استفاده طلاب علوم دینی به آن اضافه گردید. بنای کنونی مسجد که تا حدود زیادی نوسازی شده، مشتمل بر ایوانی در جانب شرقی و شبستان ستونداری به ابعاد ۹*۳۰ متر است که پوشش طاق و گنبد آن بر روی ۷ ستون چهار ضلعی قرار می گیرد. طاق های بالای ستون ها در این شبستان توسط تیرهای چوبی به هم متصل شده و نیروی رانشی آنها مهار شده است. در این مسجد، سه سنگ نوشته متضمن فرامینی از دوره صفوی کشف شده است.


سنگ نبشته خرم آباد

این سنگ نبشته مربوط به دوره ابوسعید برسق کبیر از امرای سلطان محمود سلجوقی است و در حدود سال ۵۱۳ هجری قمری نوشته شده‌است و هدف از ایجاد آن اطلاع دستورات و قوانین حکومتی به مردم بوده است. کتیبه سنگ نوشته در جنوب شرقی راه خرم آباد به خوزستان در خیابان شریعتی شهر خرم آباد قرار دارد. این سنگ نبشته که پیش از این مردم به زبان محلی به آن "برد نوشته" می گفتند به زبان فارسی و خط کوفی و بر قطعه سنگ بزرگی نوشته شده‌است و با بسم الله شروع می شود.

بنای این اثر تاریخی سنگی به ارتفاع سه و نیم متر در واقع صخره ای عظیم است که به شکل مکعب مستطیل تراش خورده است. گوشه های این سنگ با جهات فرعی منطبق است. متن این اثر به خط کوفی در چهار سطح آن نقر شده است، بگونه ای که از چهار جهت قابل مشاهده است. البته متن نقر شده بر روی هر سطح این مکعب مستطیل تکرار متن سطوح دیگر نیست و در واقع کل متن، یک نوشتار چهار صفحه ای را شامل می شود که از پهنه جنوب شرقی شروع می شود و به پهنه شمال شرقی پایان می یابد.


مقبره باباطاهر

مقبره باباطاهر خرم‌آباد یکی از بناهای تاریخی و فرهنگی شهر خرم‌آباد است. گویا باباطاهر شاعر معروف ایرانی، لر و از اهالی خرم‌آباد می‌باشد. باباطاهر را در گویش لری باوطاهِر تلفظ می‌کنند. در آثار و دوبیتی‌های این شاعر ایرانی از کلمات و اصطلاحات لری بسیار استفاده شده است. سال‌ها پیش کتیبه‌ای چوبین در داخل بنا وجود داشته که روی آن شجره شخص مدفون با ابیاتی نوشته شده و از وی در آن با عنوان «بابا طاهر» یاد شده است.

عطا حسن‌پور، یکی از باستان‌شناسان و کارشناسان میراث فرهنگی استان لرستان توضیح داد: در لرستان لقب «بابا» برای کسانی به کار می‌رفته که اهل حق هستند و احتمالاً مقبره‌ای که به نام باباطاهر در خرم‌آباد است، به یکی از همین افراد تعلق دارد، اما قطعاً این فرد باباطاهر عریان همدانی نیست، زیرا قدمت آرامگاه موجود در خرم‌آباد به دوران صفوی می‌رسد.


غار ماهی کور

غار ماهی کور در استان لرستان واقع است. در استان لرستان، بخش پاپی یک دریاچه ی زیرزمینی و جویباری با عنوان (کای رود) وجود دارد که در شمال دهکده ی لون نزدیک ایستگاه راه آهن تنگ هفت قرار دارد. این دریاچه ی زیرزمینی در زیر کوه لون قرار دارد که با عمقی زیاد از سطح زمین به صورت راکد می باشد ولی گاهی در فصل بهار به علت ازدیاد نزولات آسمانی و در نتیجه زیاد شدن آب دریاچه آب های اضافی طغیان کرده واز خروجی غار خارج می شوند.

در این غار گونه ای ماهی وجود دارد که فاقد گوش چشم است و فقط در آب غار ها و جاهای تاریک زندگی می کنند. این نوع از ماهیان برای تهییه غذا و فرار از خطرات از خطوط جانبی و شاخک های حسی اطراف لب استفاده می کنند.

ماهی کور از نادر ترین گونه ی ماهیان جهان است. در دنیا در حدود ۴۰ گونه ماهی فاقد چشم در آبهای شیرین شناسایی گردیده گردیده که دراین میان خانواده کپورماهیان با دارا بودن ۱۱ گونه بیشترین تعداد و خانواده سگ ماهیان جویباری با ۱۰ گونه پس از آن قرار دارند. خانواده های (Amblyopsidae) از راسته سوف ماهی شکلان، لوچ ماهیان، کاراسیده و ... از جمله خانواده هایی هستند که گونه های فاقد چشم در آنها گزارش شده است.




منبع: سایت ستاره